Najwyższa Izba Kontroli (NIK) skontrolowała realizację programów aktywizacji zawodowej osób w grupie 50+ przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) oraz przez wybrane urzędy pracy. Według przeprowadzonej kontroli, z dodatkowych środków w kwocie 200 mln zł, przeznaczonych na finansowanie uruchamianych programów wsparcia dla bezrobotnych powyżej 50 roku życia, wykorzystano zaledwie 62,9 mln zł, czyli 31% ich kwoty.


Zgodnie z wynikami kontroli, urzędy pracy nie zagospodarowały w 2012 r. całej kwoty dodatkowych środków Funduszu Pracy, przyznanych przez Ministra Finansów na wniosek Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Jak podaje NIK, bezpośredni wpływ na niskie wykorzystanie dodatkowych środków dla osób z grupy 50+ miało nieposiadanie przez Ministerstwo informacji z województw i powiatów, zarówno o faktycznych potrzebach, jak i możliwości powiatowych urzędów pracy w zakresie aktywizacji bezrobotnych z tej grupy.


Ponadto, ustalenia kontroli w powiatowych urzędach pracy wskazują, że rezultaty działań aktywizujących były przeważnie krótkotrwałe i nie zapewniały bezrobotnym stałej pracy w dłuższym okresie. Większa część z osób bezrobotnych po rozwiązaniu umów ponownie zarejestrowała się w urzędach pracy i ponownie była objęta kolejnymi działaniami aktywizującymi.


Przypomnieć należy, że bezrobotni powyżej 50 roku życia zaliczani są do osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. W związku z tym powiatowy urząd pracy, w okresie do 6 miesięcy od dnia rejestracji, powinien przedstawić im propozycję zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, odbycia przygotowania zawodowego dorosłych lub zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Kontrola przeprowadzona przez NIK nie potwierdza entuzjazmu MPiPS.


MPiPS wskazuje na ciągle rosnącą aktywność zatrudnieniową powiązana ze stosowaniem narzędzi form aktywizacji zawodowej. Jest to jednak rezultatem badania jedynie efektywności ogółu bezrobotnych, bez szczegółowego wyodrębnienia bezrobotnych powyżej 50 roku życia. Ponadto, działania urzędu są uznawane za efektywne wówczas, gdy aktywizowana osoba podejmie jakiekolwiek zatrudnienie w okresie do trzech miesięcy od momentu zakończenia aktywizacji. Brak uwzględniania faktycznego okresu zatrudnienia bezrobotnego po zakończeniu aktywizacji powoduje, że wskaźniki raportów MPiPS nie pozostają do końca wiarygodnymi.


Raport NIK opublikowany 4 lutego br nie pozostał bez echa. Na początku lutego, sejmowa podkomisja zakończyła prace nad projektem nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw. Ustawodawca, mając na uwadze szczególną sytuację starszych pracowników, przyjął szereg rozwiązań mających na celu włączanie ich do rynku pracy, w tym m.in. 12-miesięczne dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie osoby 50+, a jeżeli bezrobotny ukończył 60 lat, wówczas dofinansowanie przez 24 miesiące. Należy pozytywnie ocenić różnorodność instrumentów oraz bieżący monitoring efektywności form pomocy stosowanych przez urzędy pracy - dodaje dyrektor biura Stowarzyszenia Agencji Zatrudnienia, Urszula Milewska-Marzyńska.


Zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wejdą w życie najprawdopodobniej w kwietniu br.